تاج محل یکی از مشهورترین و باشکوه‌ترین آرامگاه‌های جهان در نزدیکی شهر آگرا و در 200 کیلومتری جنوب دهلی نو، پایتخت هند است. کار ساخت این بنا که نام آن ایرانی است، در سال ۱۶۳۲ میلادی آغاز شد و در ۱۶۴۷ به پایان رسید.

تاج محل که از عجایب هفت‌گانه دنیا به شمار می‌رود، ترکیبی از معماری ایرانی، هندی و اسلامی را به نمایش گذاشته است و حدود 20000 هنرمند و معمار از نقاط مختلف آسیا به خصوص ایران، هند، آسیای میانه و آناتولی کار ساخت آن را به طور مشترک انجام داده‌اند.

درباره تاریخچه ساخت این بنا باید گفت که پنجمین امپراتور گورکانی هند، شاه جهان، در یکی از حمله‌های جنگی خود، همسر مورد علاقه‌اش، ارجمند بانو بیگم، معروف به ممتاز محل را نیز به همراه برده بود. وی باردار بود و در این سفر حین وضع حمل جان سپرد. ممتاز محل از همسرش خواست پس از وی ازدواج نکند و مقبره‌ای برای وی بسازد. شاه جهان نیز که وی را بسیار دوست داشت، معماران و طراحانی را از سراسر دنیا فرا خواند و آرامگاهی را برای همسرش ساخت که نمونه‌ای بی‌همتا از معماری دوران گورکانی باشد؛ به طوری که گفته می‌شود تعداد 20 هزار کارگر، استادکار، معمار، سنگ‌تراش، نقاش، فلزکار، جواهرتراش و... برای ساخت این بنا کار کردند.

این آرامگاه ۵۸ متر ارتفاع و ۵۶ متر طول دارد و روی تخته مرمرینی به ابعاد ۱۰۰ متر در ۱۰۰ متر بنا نهاده شده است. اطراف آن را باغی به وسعت ۱۸ هکتار فرا گرفته است. در مرکز این باغ، نهر آبی به سبک باغ‌های ایرانی وجود دارد. در دو طرف بنای اصلی، دو بنای کوچک‌تر و قرینه وجود دارد: مسجدی سه گنبدی از جنس ماسه سنگ قهوه‌ای مایل به قرمز در غرب و بنایی با کاربری مهمان‌سرا در غرب.

گیوین هامبلی، نویسنده کتاب «شهرهای هندوستان گورکانی»، ریشه‌های معماری تاج محل را برگرفته از معماری ایرانی می‌داند و معتقد است تاج محل نمایانگر معماری صفوی و حد اعلای نبوغ ایرانی در هنر معماری در هند است. بنای تاج محل در سال ۱۹۸۳ در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد.