ایلام

تور ایلام یا تور تنگه کافرین ایلام یا تور ایلام گردی در قالب شهر گردی هر کدام باشد فرقی نمی کند در هرحال می تواند سفری اعجاب انگیز به غرب ایران را برای تان رقم بزند. سفری هیجان انگیز با طبیعت های خاص که بی شک جای دیگری نمی توانید نظیرشان را ببینید. با ماهبان تور همراه شوید تا کمی بیشتر از ایلام و جاذبه های طبیعی موجد در این شهر تاریخی و پر قدمت بدانیم.

ایلام

ایلام سرزمین شگفتی‌های ایران، تلفیق جنگل و کوهستان است و در غرب رشته‌کوه زاگرس قرار دارد و به همین دلیل پوشش گیاهی استان بسیار غنی بوده و مناظر زیبایی به وجود آورده است.

ایلام سرزمینی تاریخی است و ناگفته‌های بسیاری از تاریخ را در دل خود جای‌داده، وجود آثار تاریخی زیاد و گورهای قدیمی تأییدی بر این ادعا است.

ایلام دارای نفت و گاز بسیاری است، با این حال تعداد بیکاران این استان زیاد بوده و محروم‌ترین استان کشور است. کانی‌های غیرفلزی نیز بخشی از معادن استان را در برمی‌گیرد. دامداری و کشاورزی پایه‌های اقتصادی استان را تشکیل می‌دهد.

رودخانه سیمره یکی از رودهای غرب ایران است. این رود از سرشاخه‌های مهم رود کرخه است که از بلندی‌های برف‌گیر شمال غربی ایران سرچشمه و با گذر از شهرستان‌های دره‌شهر و شیروان چرداول در محل پل گاومیشان به رودخانه کشکان پیوسته و رود کرخه را به وجود می‌آورد.

ایلام یا عیلام؟

این منطقه قبل از سلطنت رضاشاه به دلیل سلطه اتابکان لر بر آن، لرستان پشتکوه نام داشت. پس‌ازآنکه ایلات لر شکست خوردند و حکومت مرکزی به قدرت رسید، در زمان رضاشاه به‌موجب مصوبه هیئت‌وزیران و جهت ماندگار ماندن شکوه و جلال ایلامیان باستان، نام روستای حسین‌آباد، به ایلام تبدیل شد و نام ایلام به‌عنوان شهر و مرکز استانی روی این روستا گذاشته شد. استان‌های فارس و خوزستان امروزی، مناطق تمدن باستانی عیلام بودند؛ اما ظاهراً تصمیم دوران رضاشاه برای نام‌گذاری استان ایلام به این موضوع برمی‌گردد که منطقه پشتکوه نیز در دوره‌هایی بخشی از ناحیه عیلام باستان بوده است.

 ایلام شکلی نادرست از واژه سامی عیلام به‌معنای جای بلند و منطقه کوهستانی است که پرهیز از حرف «ع» عربی در این تغییر املا تأثیر داشته است.

تاریخچه ایلام

 سرزمین ایلام بخشی از کشور عیلام باستان بوده که در ۶۴۰ سال پیش از میلاد به دست آشور بانی پال تصرف شد. عیلام در کتیبه‌های بابلی «آلامتو» یا «آلام» نوشته‌شده که به‌معنای کوهستان یا «کشور طلوع خورشید» است. یکی از مهم‌ترین بخش‌های امپراتوری ایلام در استان ایلام کنونی قرار داشته است.

ازآنجاکه ایلام، بین خوزستان، بین‌النهرین، لرستان و کرمانشاه قرار دارد، لذا در دوره اشکانیان، جزو ماد بزرگ بوده که به تصرف ارشک درآمد. خرابه‌های شهر باستانی «سیروان» در شهرستان سیروان در شمال استان ایلام، وجود دارد که به عقیده برخی از آثار و شهرهای دوره اشکانی محسوب می‌شود.

در دوره ساسانیان، استان ایلام جزء سرزمین «پهله» یا «پهلو»، یعنی استان بزرگی بود که بعدها توسط اعراب جبال نامیده شد. پهله سرزمینی بود که شامل اصفهان، ری، همدان، کرمانشاهان، دینور، ماسبذان یا ماسبتان (شمال و شمال غرب استان ایلام امروزی شامل ایلام، مهران، ملکشاهی، ایوان، سیروان و چرداول)، مهرجانقذق (مهرگان کده در قسمت‌های جنوب شرقی و شرق استان ایلام شامل دره‌شهر و صیمره و نواحی اطراف آن)، نهاوند، کوفه، قم، قزوین، کومش و آذربایجان بوده است. ایلام را سرزمین قلعه‌های ایران می‌توان نامید.

جغرافیا

استان ایلام با وسعت ۲۰٬۱۵۰ کیلومترمربع، ۱٫۲ درصد از مساحت ایران را دربر گرفته است و بیست و دومین استان ایران ازنظر وسعت محسوب می‌شود. این استان در غرب کشور واقع‌شده است.

استان ایلام از غرب به کشور عراق، از جنوب به استان خوزستان، از شرق به استان لرستان و از شمال به استان کرمانشاه محدود می‌شود.

ایلام یکی از استان‌های نیمه مرطوب کوهستانی ایران است. منطقه ایلام به‌غیراز نواحی جنوب غربی آن، کوهستان‌های بسیار بلند و درهم‌تنیده‌ای دارد که از چین‌خوردگی‌های متعدد و موازی به وجود آمده‌اند. این کوهستان‌ها در شرق و شمال شرق ایلام آن‌چنان از عظمت برخوردار است که باعث عدم ایجاد دشت‌های میان کوهی شده است. امتداد این رشته‌کوه‌ها عموماً از شمال غربی به‌سوی جنوب شرقی است.

به‌طورکلی شمال و شمال شرق استان را ارتفاعات و کوهستان‌های بلند دربر گرفته و نیمه غربی و جنوب غربی آن از نواحی کم ارتفاع با شیبی به‌طرف غرب تشکیل یافته است که دشت‌های وسیع گرمسیر منطقه مهران، دهلران و دشت عباس در این ناحیه قرار دارد.

بیش از هفتاد درصد استان را کوهستان تشکیل می‌دهد. چین‌خوردگی‌های استان، موازی و منظم و جنس آن‌ها رسوبی و بیشتر از نوع آهک و گچ است. کوه‌های مانشت، سیوان، قلارنگ، قلاجه، لنه و چرمین از کوه‌های شمال و شمال شرق استان است. همچنین از دیگر کوه‌های استان می‌توان به سلسله ارتفاعات کبیر کوه، ارتفاعات دینار کوه، اناران، سیاه کوه، رشته‌کوه‌های کم ارتفاع مرزی غرب پشتکوه مشرف بر دشت‌های بین‌النهرین و رنوی مسلط بر دشت ایوان اشاره کرد که کبیر کوه و دینار کوه مهم‌ترین ارتفاعات هستند.

اقلیم

ایلام از مناطق گرمسیر کشور است بخش‌های شمالی، جنوبی و غربی استان دارای اختلاف درجه حرارت و بارندگی زیادی هستند که دلیل آن‌هم وجود ارتفاعات است. درنتیجه سه منطقه سردسیری، گرمسیری و معتدل در این استان وجود دارد:

مناطق کوهستانی شمال و شمال شرق دارای اقلیم سرد و زمستانهای طولانی بوده و حداقل درجه حرارت در زمستان تا ۱۵ درجه زیر صفر می‌رسد، میزان بارندگی آن نیز به بیش از ۵۰۰ میلی‌متر در سال می‌رسد.

مناطق جلگه‌ای غرب و جنوب غرب ایلام اقلیم گرمسیری دارند. بیشترین میزان دمای این نواحی تا ۴۵ درجه بالای صفر است. متوسط بارش سالانه نیز ۲۰۰ میلی‌متر است.

مناطق میانی اقلیم معتدل دارد که در زمستان درجه حرارت تا ۵ درجه زیر صفر می‌رسد و مناطق جنوبی و دره‌شهر در تابستان دارای دمای بیش از ۴۰ درجه سانتی‌گراد می‌شود.

به‌طورکلی ۵۰ درصد بارندگی استان در فصل زمستان، ۲۰ درصد در فصل بهار، ۲۹ درصد در فصل پاییز و ۱ درصد در فصل تابستان به وجود می‌آید.

مردم‌شناسی

بیشترین جمعیت استان ایلام را اقوام کُرد سپس لرها و بعدازآن عرب‌ها تشکیل میدهند. ایل ریزه وند، خزر و ملکشاهی ازجمله ایل‌های کرد معروف در این استان هستند. بیشتر مردم این استان به زبان کردی ایلامی تکلم می‌کنند، اما لری، لکی و عربی نیز در استان مورداستفاده قرار می‌گیرد.

کردها در شهرستان‌های ایوان (کردی کلهری)، ایلام، ملکشاهی، مهران، سیروان، بدره و بخشی در آبدانان و دهلران زندگی می‌کنند. لرها در بخش‌هایی از شهرستان‌های دهلران، ایلام، آبدانان، دره‌شهر و بدره،‌ لک زبان‌ها در بخش‌هایی از شهرستان‌های شیروان، چرداول و دره‌شهر سکونت دارند. در شهرستان دهلران و به‌خصوص در بخش موسیان، عرب‌ها زندگی می‌کنند.

لباس محلی

لباس‌های بومی و محلی ایلام به دست فراموشی سپرده‌شده و حتی در روستاهای استان نیز کمتر به چشم می‌خورد فرهنگ کلان‌شهرها به استان کوچکی مثل ایلام نیز ورود کرده و سبب نابودی خرده‌فرهنگ‌های بومی و محلی شده است.

لباس‌های محلی همواره موردتوجه گردشگران قرار می‌گیرند و هم اینکه از مهم‌ترین جاذبه‌های فرهنگی استان ایلام محسوب می‌شوند.

پوشاک بانوان ایرانی از سرپوش یا سَروَن، عرقچن یا کِلاو، گُل وَنی تا کاری، هَبر، مَقنا یا مَقنَه، قَترهَ، کَمَر چین، یل، کُلَنجَه، سُخمَه، کراس یا شوو، شِوال، قی‌وَن و کفش تشکیل می‌شود.

مردان نیز از کِلاو یا کُلاه، لَچِگ یا چفیه، فَرَجِی یاکرَک یا کَپنَک، سُخمه، عبا، خُفتان، شِوال، کِلاش و دشداشه بهره می‌جویند.

سوغات و صنایع‌دستی

خوراکی‌های محلی و صنایع‌دستی این استان که حاصل دستان هنرمند مردان وزنان این خطه است، از گذشته تابه‌حال مشهور بوده است. صنایع‌دستی این استان متناسب با تمامی سلیقه‌ها بوده و گردشگران را به سمت خود وامی‌دارد.

شیرینی بژی برساق، حلوای بگل و نان ساجی از سوغاتی‌های معروف این استان است.

گلیم برجسته ایلام باشهرتی کهن، چیغ بافی ایلام و گیوه ایلام از مهم‌ترین صنایع‌دستی استان ایلام است.

 فهرست مهم‌ترین آثار ثبتی استان

شهر تاریخی سیروان، قلعه والی، سنگ‌نوشته آشوری، گورستان کان گنبد، آتشکده سیاهگل، کاخ فلاحتی، سنگ‌نوشته تخت خان، طاق شیرین و فرهاد، آبشار آما، شهر تاریخی ماداکتو، تنگه بهرام چوبین، پل گاومیشان، دریاچه دوقلوی سیاه گاو، تنگه رازیانه، چشمه قیر دهلران و زمین‌لغزش کبیر کوه موفق به ثبت در فهرست آثار ملی کشور شده‌اند.