قرآن تاریخی نگل، قرآنی است بزرگ با خط کوفی که بر کاغذ ضخیم و قهوه‌ ای‌ رنگی نگارش شده و به‌ چون جنس کاغذ این قرآن بسیار شبیه به پوست است، بین مردم به قران پوست آهو شهرت یافته است. طول خود قرآن 38، عرض آن 21 و قطر آن 13 سانتی متر می‌ باشد. با توجه به سبک و شیوه نگارش قرآن نگل، آنرا مربوط به سده چهارم هجری می دانند، اما مردم روستا آن را به عثمان‌ بن عفان خلیفهٔ سوم نسبت می‌دهند. قرآن تاریخی نگل با خط کوفی نوشته شده و با آب طلا اعراب گذاری شده است و یکی از 4 نسخه خطی قرآن در صدر اسلام است. محل نگهداری این قرآن در مسجد روستایی واقع در مسیر جاده مریوان در دهستان نگل از توابع بخش «کلاترزان» و در 60 کیلومتری سنندج نگهداری می‌ شود. روستای زیبای نگل در میان دره زیبایی و فوق العاده قرار دارد و رودخانه شوشیر از جنوب ایم روستا می‌ گذرد. روستای نگل از طرف شمال به كوه حسن عالی، از جنوب شرقی به كوه پل چرمو، از جنوب به كوه قژاكان، از شمال غربی به دره كانی چرمو و از غرب و جنوب غربی به دره كاچول و از شمال شرقی به رسنی دره محدود می‌ شود. مردم روستای نگل به زبان کردی سورانی سخن می‌گویند و اهل تسنن هستند.
قرآن نگل برای دوره ای طولانی گم شده بود که داستان پیدا کردن آن بسیار جالب توجه است. می گویند که حدود هزار سال قبل، یک چوپان از آبادی های اطراف گوسفندانش را برای چرا به یک دره ای با صفا برده بود. گوسفندان مشغول چرا بودند و چوپان هم در گوشه ای مشغول به استراحت کردن. به ناگاه گلی بسیار زیبا و خوش آب و رنگ توجه این چوپان را به خود جلب می کند و چوپان برای چیدن آن از زمین بر می خیزد. این چوپان تلاش می کند تا گل را به طور کامل و بدون هیچگونه آسیبی از خاک بیرون بکشد. همین امر باعث پدیدار شدن چاله ای در خاک می شود. در این هنگام، یک صندوقچه در زیر این گودال پدیدار می شود که چوپان به تنهای از پس بیرون کشیدن آن بر نمی آید. این چوپان اهالی روستای خود را به این دره می کشاند و همه با هم صندوقچه را که حامل یکی از ارزشمن ترین گنجینه های خطی و تاریخی کشور است از دل خاک بیرون می کشند. از این پس اهالی روستا، این مکان را مقدس می شمارند و یک مسجد را در آن مکان احداث می کنند. پس از احداث این مسجد، رفته رفته اهالی روستا خانه هایشان را هم به این مکان انتقال می دهند و روستای نگل شکل می گیرد.

جهت دیدن قرآن نگل میتوانید با زدن روی لینک زیر، با تور کردستان همراه شوید:
www.mahbantour.com/destination/kurdistan-and-uraman-takht