در شمال شرقی آبادی گازر خان و بر بلندای كوهی از سنگ یكپارچه با ارتفاع ۲۱۰۰ متر ازسطح دریا كه به پرتگاه های مخوفی منتهی می شود قلعه ای پرشكوه قرار دارد كه به گزارش حمدا… مستوفی نخست در سال ۲۲۶ هجری به دست داعی الی الحق حسن بن زید الباقری بنا شده، در شب چهارشنبه ششم رجب سال ۴۸۳ قمری به تصرف حسن صباح در آمده و اكنون آن را به نام قلعه الموت یا قلعه حسن می خوانند.

تنها راه ورود به قلعه در انتهای ضلع شمال شرقی – چند متر پایین تر از برج شرقی دژ – واقع شده كه كوه هودكان با فاصله ای نسبتا زیاد بر آن مشرف است. در این محل تونلی در تخته سنگ بریده شده كه دارای ۶ متر طول ، ۲ متر عرض و ۲ متر ارتفاع است. پس از عبور از این گذرگاه ، آثار باقیمانده برج جنوبی قلعه و دیواره جنوب غربی آن كه روی شیب تند تخته سنگ ساخته شده آشكار می گردد. در دامنه جنوبی كوه قلعه ، خندقی به طول تقریبی ۵۰ متر و عرض ۲ متر كنده و آن را از آبی كه داخل قلعه می آمده پر می كرده اند تا هیچ راه نفوذی از آن جبهه متصور نباشد. بر روی دامنه های تند دیگر صخره نیز هر جا كه بیم بالا رفتن مهاجمان می رفته خندق هایی كنده و دیواره بالایی آنها را مورب برآورده اند تا امكان هر گونه عبوری را بازستاند. همچنین در هر نقطه كه شیاری وجود داشته با ساختن دیواره هایی سنگی یا آجری راه ورود را مسدود ساخته اند. با عبور از پای دیوار شرقی قلعه كه حدود ۱۰ متر و به ارتفاع ۵ متر است به بخش اصلی دژ می رسیم كه تختگاه حسن صباح در طول اقامت سی و پنج ساله وی در الموت بوده است و در بالای آن بقایای چند اطاق كه سقفشان فرو ریخته به چشم می خورد. این قلعه پس از تسلیم ركن الدین خور شاه در شوال ۶۵۴ ه.ق به دستور هلاكو به آتش كشیده و و یران شد و از آن پس به عنوان تبعید گاه و زندان مورد استفاده قرار گرفت. یكی از شگفتی های قلعه حسن، سیستم پیچیده آبرسانی با تنبوشه هایی به قطر ۱۰سانتی متر است كه از چشمه ” كلدر ” آب را به دژ رسانده و در حوض های سنگی ذخیره می كرده اند. در جنوب غربی این قسمت از قلعه – در میان شیب بسیار تندی كه به پرتگاه های عمیق می رسد – حوضی در دل سنگ به ابعاد تقریبی ۵×۸ متر كنده اند كه هیچ گاه از آب خالی نشده است.

از نقطه نظر کاربران درباره قلعه الموت
نام شما