تمدّن جیرفت را حدّاقل با قدمت تمدن سومر تخمین زده اند. پیش از آن این باور وجود داشت که سومر قدیمی‌ ترین تمدّن دنیاست. محوطه های تاريخی جيرفت که درطول هزاره های سوم پيش از ميلاد آثار ارزشمندی را درخود جای داده است جزء غنی ترين محوطه های تاريخی جهان محسوب می شود. يکی از بقايای اين تمدن عظيم که آن را به عهد دقیانوس نسبت داده اند تپه کنارصندل است که در 30 کيلومتری جيرفت قرار دارد. سازه های خشتی آن به عنوان مرکز مذهبی استفاده می شده است و در بالای آن معبدی قرار دارد که يکی از عظيم ترين زيگورات های يافت شده دردنيا که بيش ازچهار ميليون خشت است، در آن قرار دارد. اين تپه قسمتی از شهری بوده که يک طرف آن وسعت دو کيلومتر داشته است. در کاوش هایی که در سال های گذشته انجام شد، باستان شناسان موفق شدند آثار خطی مربوط به 3000 سال پيش (همزمان بااختراع خط در بين النهرين و سامرا در عراق که در لوح گلی که در عراق کشف شده به عظمت اين تمدن اشاره شده است) را پیدا کنند. حفاری های اخير جيرفت ابعاد تازه ای از تمدن هزاره های قبل از میلاد را در آثار عظيم معماری كه در واقع بقايای  قلعه يا حاكم­ نشين است به همراه لوح ­های خطی بدست آمده از وجود پادشاهی مقتدر حكايت دارد را بیان می کند. كشف بيش از 200 قطعه اثر مهر از ارتباط بازرگانی و تجاری قوی اين تمدن با تمدن‌ های همزمان حكايت دارد. تداوم كاوش‌ ها در تپه­ ها و محوطه­ های باستانی جيرفت نكات ناشناخته بسياری از اين تمدن بزرگ و باشكوه را معرفی خواهد كرد.