9 باغ های ثبت جهانی یونسکو
در فهرست آثار جهانی ایران در سازمان یونسکو نام 9 باغ ایرانی وجود دارد که عبارتند از:
پاسارگاد در مرودشت فارس، ارم در شیراز، چهلستون در اصفهان، فین در کاشان، عباس‌آباد، باغ شازده در ماهان کرمان، دولت‌آباد در یزد، پهلوان‌پور در مهریز یزد، اکبریه در بیرجند.
1- قدیمی ترین باغ ایرانی، باغ پاسارگاد مرودشت
باغ شاهی یا پردیس کورش، یکی از قسمت های مجموعه جهانی پاسارگاد است که به دستور مستقیم کورش کبیر طراحی و ساخته شده است. قابل بیان است که این باغ در دل خود باغ دیگری را دارد که از همان الگو بهره گرفته بوده است. طبق شواهد تاریخی چگونگی چینش درختان و گیاهان نیز به دستور شخص کورش انجام شده است. سیستم آبرسانی باغ به صورت جوی های سنگی و حوضچه های آب بوده است که از طریق رودخانه پلوار سیراب میگشتند. متاسفانه از آن باغ پرشکوه هیچ اثری برجا نمانده است و تنها 1100 متر از آن جوی ها از زیر حاک در آمده است.
جهت دیدن باغ پاسارگاد مرودشت میتوانید با زدن روی لینک زیر، با تور شیراز همراه شوید:
www.mahbantour.com/tour/every-day-shiraz-tour
2- باغ ارم شیراز
در شمال غربی شهر شیراز باغ ارم قرار دارد. تاکنون تاریخچه ی دقیقی از سازنده آن بدست نیامده است ولی از آنجا که نام این باغ در برخی سفرنامه های کهن آماده است میتوان به صورت تقریبی زمان احداث آن را به زمان سلجوقیان نسبت داد. دونالد ویلبر درباره باغ ارم شیراز چنین نگاشته است: "... برای مدت لااقل 75 سال این عمارت در تصاحب خان‌ها و یا سران قبیله قشقایی بود. همین ساختمان هسته مرکزی باغ به شمار می‌رود. در این موقع دیواری در وسط باغ احداث کردند و بدین ترتیب باغ به دو قسمت تقسیم گردید. باغ ارم محبوبیت فراوان خود را مدیون درختان مرکبات و خیابان طویلی است که در دو طرف آن سروهای باشکوه غرس گردیده و ساختمان جالب توجهی که شاهد مهمان نوازی بی دریغ ایل قشقایی بوده است. هرچند سال یک بار مقداری از درختان مرکبات بر اثر سرمای سخت از بین می‌روند درحالی که سروها در عرض پنجاه سال اخیر همچنان جذابیت خود را حفظ کرده‌اند ... ."
ساختمان موجود در وسط باغ از حیث نقشه الگو گرفته از تخت جمشید است که چشم هر بیننده ای را به خود جذب میکند. علاوه بر عظمت و شکوه بنا، تصاویری موجود از شاه قاجار و اسطوره های ادبی ایران و داستان های مذهبی جلوه بصری زی نظیری را پیشکش دوستداران معماری و فرهنگ ایران میکند.
جهت دیدن باغ ارم شیراز میتوانید با زدن روی لینک زیر، با تور شیراز همراه شوید:
www.mahbantour.com/tour/every-day-shiraz-tour
3- باغ شاهزاده ماهان، نگین سبز انگشتری کویر
باغ شاهزاده یکی از عالی ترین و زیباترین باغ های سنتی ایران محسوب می شود. این باغ در نیم فرسنگی ماهان در دامنه کوههای تیگران جلوه گری می کند و از یادگارهای عبدالحمید میرزا فرمانفرما – حاکم کرمان در اواخر دوره قاجار (1297ه.ق.) است. گویند که چون خبر مرگ ناگهانی حاکم را به ماهان بردند بنایی که مشغول تکمیل سردر ساختمان بود تغار گچی را که بدست داشت محکم به دیوار کوبید و کار را رها کرده و فرار نمود . آنطور که جای خالی کاشی ها همچنان بر سر در ورودی خودنمائی می کند. این باغ دارای سردر ورودی، حمام، شبکه آبرسانی و حوض می باشد.
جهت دیدن باغ شازده ماهان میتوانید با زدن روی لینک زیر، با تور کرمان همراه شوید:
www.mahbantour.com/destination/kerman-city-to-kalut-shahdad-desert
4- باغ چهلستون. باغ نصف جهان
چهل ستون از جمله بناهایی است که اصفهان ملقب به نصف جهان بخش مهمی از شهرت خود را مدیون آن است. ساخت این کاخ که ابتدا جهان نما نام داشته است در دوره شاه عباس اول و در وسط باغ چهل ستون (باغ جهان نما) که بالغ بر 67000 متر مربع مساحت داشته آغاز و در دوره شاه عباس دوم به پایان رسیده است. طبق کتیبه داخل قصر سال 1057 هـ . ق به عنوان تاریخ بنای این کاخ نقش بسته است و بعد از مدتی تغییراتی کلی در آن داده شد. در این کاخ قسمت های دیدنی و جالب توجه زیادی از جمله، ستون‌های عظیم، تالارهای هجده ستون، تالار آیینه، شیرهای سنگی چهار گوشه حوض مرکزی تالار و ازاره های مرمری منقش اطراف که معرف صنعت حجاری دوره صفویه است، تزیینات عالی طلا کاری سرسرای پادشاهی، اتاق‌های طرفین تالار آینه و تابلوهای بزرگ نقاشی تالار پادشاهی (شامل تصویر شاهان صفوی)، تصویری از شاه عباس اول با تاج مخصوص و مینیاتورهای دیگری در اتاق گنجینه که در مرمت سال های 1334 و 1335 خورشیدی از زیر گچ خارج شده است بر سقف ایوان و دیوار تالارهای کوچک و بزرگ این کاخ نقاشی های زیبایی به چشم می خورد که با رنگ های متنوع و جذاب چشم را می نوازند. این نقاشی ها در قاب‌های چوبی ظریفی به اشکال مختلف هندسی کشیده شده‌اند و عمدتاً مراسم باریابی سفیران کشورهای خارجی به دربار صفوی و صحنه‌هایی از رزم سپاه ایران و قشون عثمانی و مجالسی از بزم درباریان صفوی را به نمایش می گذارند. افزون بر این تصاویر بدیع و زیبا، نقاشی های مینیاتوری زیبایی نیز بر دیوار و سقف مشهود است. تزیینات آینه کاری، مقرنس کاری، گچ بری و لوح هایی با خط نسخ مشکی بر زمینه گل و بوته را باید به مجموعه آثار هنری این کاخ افزود.
جهت دیدن باغ چهل ستون اصفهان میتوانید با زدن روی لینک زیر، با تور اصفهان همراه شوید:
www.mahbantour.com/tour/everyday-isfahan-tour
5- باغ فین، سیاسی ترین باغ ایران
نام باغ فین با نام بزرگ مرد تاریخ ایران امیرکبیر گره خورده است. این باغ در شهر کاشان از توابع استان اصفهان است. مهندسی آب و همچنین قتل امیرکبیر از دلایل معروفیت این باغ میباشد.
تقسیم گاه آب (چشمه زنانه): آب چشمه پس از طی مسافتی حدود 2 کیلومتر و گذر از 17 حلقه چاه به مظهر قنات (چشمه سلیمانیه) که در پشت باغ قرار دارد وارد می گردد. شاه عباس جهت طراحی اولیه باغ فین جایگاه باغ را همجوار مظهر قنات در نظر می گیرد تا باغ اولین مکانی باشد که آب چشمه به آن وارد می گردد. بالغ بر یک سوم آب چشمه قبل از ورود به محوطه باغ به این مکان وارد شده و سپس از طریق کانال های زیرزمینی به حوضهای شترگلوی صفوی، شترگلوی فتحعلی شاهی و حوض جوش هدایت می شود. در قدیم، این فضا به چشمه زنانه معروف بوده ولی امروزه ساختار فضایی آن تغییر شکل و تغییر کاربری یافته است.
حوض جوش: از نمونه های تحسین برانگیز مهندسی آب در داخل باغ فین، حوض جوش می باشد که از الحاقات دوران قاجار به شمار می آید. این حوض دارای یکصد و شصت حفره می باشد. مکانیزم این حوض بگونه ای طراحی شده است که جوشش آب از هشتاد حفره انجام می پذیرد و از هشتاد حفره دیگر، آب به داخل حوض فرو می رود و از طریق تنبوشه های سفالی به سمت حوض دوازده فواره سرازیر و باعث به کار افتادن فواره های آن می شود.
جهت دیدن باغ فین کاشان میتوانید با زدن روی لینک زیر، با تور کاشان همراه شوید:
www.mahbantour.com/destination/kashan-city
6- باغ عباس آباد، باغی در دل جنگل
باغ عباس آباد بهشهر به عنوان تنها باغ غیر کویری ایران شناخته میشود. این باغ که در دامنه البرز قرار دارد به دستور شاه عباس صفوی احداث گردیده است. نکته قابل توجه باغ بهشهر سه طبقه بودن آن است. به دلیل اینکه این باغ در شیب تپه واقع شده است مهندستان صفوی با بریدن تپه و پلکانی کردن آن توانستند این باغ زیبا را بنا کنند. برج های دیده بانی، محوطه شمالی و جنوبی، سد و برج کنترل جریان آب، کارگاه های پخت سفال و ... بخش هایی هستد که تا امروز در این مکان کشف شده اند. یکی از مهم ترین و مشهورترین بخش های این باغ دریاچه آن است که بنایی را در میان خود دارد.
جهت دیدن باغ عباس آباد میتوانید با زدن روی لینک زیر، با تور میانکاله همراه شوید:
www.mahbantour.com/destination/miankaleh-wildlife-sanctuary-and-wetland-of-birdwatching
7- باغ دولت آباد، باغ بادگیرها
باغ دولت‌آباد یزد توسط «محمد تقی خان زند» معاصر «شاهرخ میرزای افشار» و «کریم خان زند» در سال 1160 هـ . ق ساخته شد. این باغ محل اقامت حاکم وقت (خان یزد) بود. باغ شامل فضاهایی مانند عمارت هشتی و بادگیر، عمارت بهشت آیین، عمارت تالار آیینه، عمارت سردر اصلی، عمارت سردر جنوبی و … است. در عمارت هشتی و بادگیر باغ، تلفیقی از جریان هوا و آب انجام می‌پذیرد. این باغ به وسیله قنات «دولت‌آباد» مشروب می‌شد و سنگ‌های مرمر سیاه در عمارت پایین و حوضخانة آن، از معادن مرمر«مراغه» و «تبریز» بود. عمارت میانی ـ واقع در ضلع شمال غربی ـ «بهشت آیین» خوانده می شود. ارتفاع بادگیر این باغ از سطح زمین سی و سه متر است. فضای سبز این باغ شامل درختان کاج، سرو، گل سرخ محمدی، درختان میوه به خصوص انگور و انار است.
جهت دیدن باغ دولت آباد میتوانید با زدن روی لینک زیر، با تور یزد همراه شوید:
www.mahbantour.com/destination/yazd-city-to-meybod-city
8- باغ اکبریه بیرجند
این مجموعه که در گذشته هسته مرکزى روستاى اکبریه را تشکیل مىداده. مجموعه اکبریه با کاربرد مسکونى و حکومتى ساخته شده که قسمتى از ساختمانها و اندرونى آن به اعضاى خانواده علم اختصاص داشت و قسمت مرکزى آن مخصوص امور دیوانى و حکومتى بود. نکته قابل توجه این باغ وجود درختان کاج 150 ساله میباشد که با باغچه های مزین به بیدفرنگی جلوه بصری بی نظیری را به بازدید کنندگان ارائه میکند.
جهت دیدن باغ اکبریه میتوانید با زدن روی لینک زیر، با تور بیرجند همراه شوید:
www.mahbantour.com/destination/birjand-city
9- باغ پهلوان پور، باغ زندیه به روایت قاجار
این باغ در محله «مزویرآباد» شهرستان مهریز قرار دارد. این باغ شامل فضاهای مختلف از قبیل برج حفاظتی، کوشک مرکزی، آشپزخانه، حمام خزینه‌ای و … است. ساخت برج حفاظتی و سایر بناهای موجود در ضلع جنوبی باغ به دستور «ملا علی رضا» و هم زمان با اواخر حکومت قاجاریه صورت گرفت. بخش‌های دیگر نظیر عمارت کوشک (شربتخانه)، آشپزخانه، حمام خزینه‌ای و غیره به دستور «علی پهلوان» ساخته شد و قدمت آن به دوران صد ساله معاصر می‌رسد. نکته قابل توجه در مورد این باغ استفاده از تزئینات زندیه است در صورتی که باغ متعلق به دوره قاجار است.
